Achtergrond
De Tsjernobylramp
De explosie
Op 26 april 1986 vond de grote kernramp in Tsjernobyl plaats. Tsjernobyl ligt in Oekraïne (aan de grens met Wit-Rusland). Door een menselijke fout explodeerde één van de vier reactoren van de kerncentrale.
Radioactiviteit
De ramp werd in de wereld het eerst opgemerkt toen wetenschappers in Zweden een verhoogde radioactiviteit in de atmosfeer waarnamen. Tot dat moment was de wereld onwetend gehouden van deze ramp. De hoeveelheid radioactiviteit die vrijkwam was 30 à 40 maal de hoeveelheid van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.
Verspreiding radioactieve wolk
Na de explosie in de kerncentrale kwam een enorme radioactieve wolk vrij. Deze radioactieve wolk dreef vanuit Tsjernobyl eerst richting het noorden, boven het zuiden van Wit-Rusland. Later werd de wolk door de wind in vele richtingen uiteengedreven. Door de regen is 70% van alle radioactiviteit neergekomen op Wit Rusland! De besmette gebieden zijn waarschijnlijk groter dan de door de autoriteiten aangewezen gebieden. De radioactiviteit is er nog steeds veel hoger dan de Nederlandse normen.
Besmet gebied
Wit-Rusland is het land dat het meest besmet is door de nucleaire ramp van Tsjernobyl. Meer dan 20% van alle gecultiveerde (landbouw) gronden werd besmet, in totaal meer dan 45.000 km²! (qua oppervlakte ongeveer zo groot als Nederland). In het enorme radioactief besmette gebied is in bepaalde delen het stralingsgevaar zo groot dat de zones tot verboden gebied zijn verklaard. Grensposten bewaken de toegangen. In de buitenste rand van de zones mag men niet permanent wonen, maar er wel af en toe naar toe.
Aantal inwoners in besmet gebied
Op het tijdstip van het ongeval leefden 2,2 miljoen mensen in dit gebied. Aan het begin van 1996 leefden nog steeds 1,84 miljoen mensen, inclusief bijna 500.000 kinderen, in de besmette gebieden. Nu leven hier nog 1,5 miljoen mensen Honderdduizenden mensen uit Oekraïne, Rusland en Wit-Rusland moesten worden geëvacueerd. 43 dorpen zijn vijf jaar na de ramp geëvacueerd. De rijke bewoners waren in de gelegenheid alles achter zich te laten en elders in het land, in gezond gebied, een nieuw bestaan te beginnen. Zij die zich dit niet konden veroorloven waren verplicht in de buurt te blijven en met alle onzekerheden verder te leven. Bij die 43 dorpen is men aanvankelijk begonnen de besmette woningen met grote shovels letterlijk onder de grond te stoppen. Toen dit te kostbaar werd ging men over tot verbranding, als alternatief. Op het moment dat men zich realiseerde dat hiermee de radioactiviteit slechts werd verplaatst, besloot men alles maar gewoon te laten staan.
Gedenksteen voor een dorp wat in 1992 met de grond gelijk is gemaakt! Het enige wat overbleef was de begraafplaats!
25 jaar na de ramp
Gevolgen van de ramp
De directe (en indirecte) gevolgen van deze ramp zijn niet te overzien. De radioactiviteit is nog steeds veel hoger dan de Nederlandse normen. Na 25 jaar wordt er nog steeds gediscussieerd over het dodenaantal ten gevolge van de ramp. Het officiële dodental als direct gevolg van de ramp staat op 31 (veelal brandweerlieden die omkwamen tijdens de bluswerkzaamheden), maar alleen al het aantal mensen dat sinds de ramp is overleden aan kanker wordt geschat op 400.000. Officiële rapporten spreken elkaar tegen.
Leven in besmet gebied
Door te leven in besmet gebied, blijft de radioactiviteit zich ophopen in het lichaam en ontstaan allerlei klachten. Paddenstoelen, bessen, wild en vis, evenals het gras en hooi dat wordt gebruikt als voer voor de melkkoeien zijn nog steeds radioactief besmet. Door niet-vervuild hooi, aanvullingen op het voer en het beperken van de graasperioden, kan de vervuiling van melk en vlees verminderen. Veel mensen verbouwen hun eigen groente en hebben hun eigen koe of varken voor de melk en het vlees. Alles wat van eigen grond of eigen vee gegeten wordt is nog steeds radioactief besmet. De dosis straling voor deze mensen ligt hoger dan de gemiddelde dosis van de overige bevolking. Onbesmette groenten moeten van ver komen. Ze zijn schaars en daardoor erg duur.
Gezondheid na de ramp
Zeker is dat in de meest vervuilde gebieden in Wit-Rusland ten tijde van de ramp minstens 1800 kinderen schildklierkanker hebben gekregen. Er wordt gevreesd dat het aantal schildkliergevallen onder mensen die kinderen en tieners waren ten tijde van de ramp tot 8000 zal oplopen. Veel mensen die hier wonen zijn met radioactiviteit in aanraking gekomen, is het niet rechtstreeks via de lucht, dan wel door het noodgedwongen drinken van de melk uit dit gebied, of door het eten van de groenten die hier worden verbouwd. Veel kinderen hebben vooral last van hun schildklier, hebben ademhalingsproblemen, over het algemeen een slechte conditie en een sterk verminderde weerstand. Als mensen uit het rampgebied ouder worden, verergeren de klachten. Overal staan waarschuwingsborden!
Gezondheid na de ramp
Het percentage kankergevallen in besmet gebied is duidelijk hoger dan in de andere gebieden van Wit-Rusland. Ook onder kinderen is er een verhoogd percentage leukemie en ziektes van de schildklier. De gemiddelde levensverwachting is sinds de ramp gedaald van 70 naar 50 jaar. Wit-Russische en Oekraïense wetenschappers voorspellen een toename van tumoren en kankers. Deze voorspelling wordt door kanker specialisten in andere landen ondersteund. Er is geen twijfel onder de experts dat de gezondheid van de mensen in de vervuilde gebieden bijzonder slecht is.
Vooruitzichten gezondheid
De psychische spanningen van de mensen in Wit-Rusland vloeit voort uit een combinatie van gebeurtenissen en de gevolgen daarvan. Veel van de mensen zijn gedwongen hun dorpen te verlaten waar zij generaties lang geleefd hadden. Het eind van de Sovjet-Unie betekende voor velen een instorting van een staat van zekere veiligheid. De belangrijkste oorzaak van de psychische spanningen is de onzekerheid over de gevolgen van de Tsjernobylramp voor de eigen gezondheid van de mensen en die van hun kinderen. Dit werd verergerd door het feit dat de daadwerkelijke omvang van de ramp jarenlang niet werd verteld. Vijf jaar later(!) werden de bewoners pas op de hoogte gebracht van de ramp die zich in hun gebied heeft voltrokken. Het heeft bij de mensen geleid tot een gevoel van hulpeloosheid. Zij hebben weinig vertrouwen in eigen capaciteit om hun situatie te verbeteren. Het communistische systeem heeft hun ook niet geleerd eigen initiatieven te nemen. Mensen zien hun toekomst als uitzichtloos. Mede daardoor is er een groot alcoholprobleem.
Economische situatie
Tijdens de Sovjet-Unie was Wit Rusland het meest progressief van alle Sovjetrepublieken. Het leverde landbouwgoederen aan andere republieken, en zijn industrie had gekwalificeerd personeel. Aangezien het land zelf geen delfstoffen heeft, was het voor levering van grondstoffen afhankelijk van andere Sovjetrepublieken. De kernramp in Tsjernobyl beroofde het land van 22% van zijn landbouwgrond en 21% van de bossen. De totale schade voor Wit-Rusland wordt geschat op 235 miljard USD. Dit is meer dan 10 keer het nationale product van 1997. In veel delen van het land zijn de landbouw en industrie afhankelijk van subsidies. De economische groei van Wit-Rusland blijft achter in vergelijking met andere landen in Oost-Europa. Bijna een kwart van de bevolking leeft onder de armoedegrens. De gevolgen van Tsjernobyl zijn daarom bijzonder groot geweest.
Daarom willen wij, Stichting Kinderhulp Tsjernobylramp, hoop geven, vooral aan de kinderen!